در حالی که بسیاری از ما موتور را به عنوان یکی از اجزای اصلی تصور می کنیم، اما در واقع موتورهای اتومبیل سازوکارهای پیچیده ای هستند که از چندین قسمت جداگانه تحت عنوان قطعات موتوری تشکیل شده اند. قطعات موتوری خودرو مانند ساعت به طور همزمان کار می کنند تا قدرتی را تولید کنند که وسیله نقلیه شما برای حرکت کردن به آن نیاز دارد. برای اینکه موتور به درستی کار کند، باید تمام قطعات آن در شرایط مطلوبی قرار گیرند. یک عیب می تواند فاجعه بار باشد!
موتور خودرو نیز دقیقاً مانند انسان ها برای حرکت، به انرژی احتیاج دارد. در حقیقت، مسئولیت اصلی موتور خودرو این است که انرژی را با تولید جرقه از سوخت فراهم کرده و قدرت حرکت خودرو را ایجاد نماید. این احتراق داخلی باعث ایجاد انفجارهای ریز و محدود برای تولید حرکت می شود.
ممکن است نام برخی از قطعات موتوری خودرو را شنیده باشید اما مهم است که بدانید نقش آنها چیست و چگونه با سایر اجزای موتور ارتباط برقرار می کنند. در حالی که اجزای مختلفی روی یک موتور وجود دارد، ما لیستی از ضروری ترین قطعات موتور خودرو و عملکرد های آن ها را فراهم آورده ایم که به وسیله نقلیه شما نیرو می دهند. بنابراین بیایید در این مقاله نگاهی به قسمت های اصلی موتور خودرو بیندازیم.
موتور خودروی خود را بشناسید
موتور خودرو یک واحد منفرد نیست بلکه از چندین مولفه با اندازه متفاوت ساخته شده است که عملکردهای مورد نظر خود را انجام می دهند. اتومبیل های امروزی که انرژی خود را از موتورهای احتراق داخلی که با سوخت های فسیلی کار می کنند، به دست می آورند قسمت های مختلفی را شامل می شوند که تحت عنوان قطعات موتوری شناخته می شوند.
قطعات موتوری خودرو کدامند؟
A. اجزای مکانیکی
اجزای مکانیکی موتور خودرو شامل قسمت های زیر هستند:
1. سیلندر
سیلندر موتور بخشی یا فضایی است که در آن سوخت پذیرفته می شود و با سوزاندن آن، پیستون حرکت رفت و برگشتی به دست می آورد. سیلندر موتور با سوراخ بودن و ویژگی ضربه زدن آن مشخص می شود. سوراخ نشان دهنده قطر داخلی آن است و ویژگی ضربه زدن طول موثری است پیستون در سیلندر طی می کند. درواقع به فضای استوانه ای درون بلوک سیلندر که محل حرکت پیستون را فراهم می‌کند، سیلندر می گویند.
موتورهای اتومبیل در اطراف سیلندرهای فلزی بسیار محکم و قابل انعطاف طراحی شده اند. اکثر وسایل نقلیه مدرن بین 4 تا 8 سیلندر دارند. (اگرچه برخی از وسایل نقلیه می توانند تا 16 سیلندر داشته باشند!) سیلندرها ساخته شده اند تا با باز و بسته شدن در زمان درست، سوخت را برای سوختن داخلی و ایجاد جرقه وارد کنند و گازهای خروجی تولید شده را آزاد نمایند.
2. بلوک موتور
بلوک قسمت اصلی موتور است. به بخشی از موتور که سیلندر در آن قرار دارد بلوک موتور یا بلوک سیلندر گفته می شود. در اصل تمام قطعات موتوری دیگر به بلوک موتور پیچ می شوند. درون بلوک جایی است که جادو اتفاق می افتد، مانند احتراق.
بلوک های سیلندر همچنین دارای فضاهای توخالی در اطراف و بین سیلندرها هستند که در موتورهای خنک کننده مایع به عنوان جلد شناخته می شوند. مایع خنک کننده در این جلد ها به گردش در می آید که باعث کاهش موثر گرما می شود.
تغییر مکان موتور توسط سیلندر یا سیلندرها تعیین می شود. حجم جابجا شده توسط پیستون در یک ضرب، در سانتی متر مکعب (cm 3 ) اندازه گیری می شود (در موتور های تک سیلندر).
موتورها با توجه به جهت گیری و ابعاد سیلندر ها طبقه بندی می شوند. حالت های مختلف آرایش خطی، آرایش خطی زاویه دار و آرایش خورجینی بیشترین کاربرد را در موتورهای خودروی امروزی دارند.
بلوک سیلندر و سیلندر ها غالبا از آلیاژ فولاد، چدن یا آلومینیوم با فرایند ریخته گری تولید می شوند. از جمله دلایل استفاده از آلومینیوم در این قطعات موتوری می توان به وزن سبک و ظرفیت اتلاف حرارت مناسب آن اشاره نمود.
3. بوش سیلندر
سیلندرها به طور کلی با یک پوشش سخت پوشانده می شوند یا با برخی از مواد مقاوم در برابر سایش مانند Nikasil محافظت شده اند. در صورت فرسودگی، پوشش ها به راحتی قابل تعویض هستند.
قطعه استوانه ای که داخل فضای سیلندر قرار می گیرد تا از ایجاد سایش بین پیستون و سیلندر جلوگیری کند، بوش سیلندر نام دارد. این قطعه از فولاد یا چدن طراحی و تولید می شود.. بوش سیلندر در آن قسمتی که با رینگ های پیستون ارتباط دارد، احتمالا پس از گذشت مدتی دچار فرسایش می شود که قابل تعویض است. بوش سیلندر در 3 نوع مختلف بوش سیلندر شیاردار، بوش سیلندر مرطوب و بوش سیلندر خشک ساخته می شود.
4. پیستون
با آتش گرفتن شمع ها پیستون ها به بالا و پایین پمپ می شوند. پیستون ها مخلوط هوا و سوخت را فشرده می کنند. این انرژی رفت و برگشتی به چرخش تبدیل می شود و توسط سیستم انتقال قدرت، از طریق شافت محرک به لاستیک ها منتقل می شود تا چرخش و در نهایت حرکت خودرو ایجاد شود.
پیستون بخش استوانه ای داخل سیلندر است که حرکت بالا و پایین را انجام می دهد. پیستون فرآیند فشرده سازی در طول چرخه احتراق را بر عهده دارد. قطر پیستون کمی کمتر از سوراخ سیلندر است تا از سایش مستقیم سطح استوانه ای پیستون جلوگیری شود.
3 حلقه معروف به حلقه های پیستون در فرو رفتگی های دایره ای شکل که روی سطح پیستون تراش خورده اند، نصب شده است. این حلقه ها در تماس مستقیم با پوشش سیلندر قرار دارند بنابراین از فرسودگی پیستون جلوگیری می کنند.
دو حلقه بالا به حلقه های فشرده سازی معروف هستند. حلقه های فشرده سازی در حاشیه خارجی سوراخ دارند و از ورود بارهای جدید یا گازهای زائد داخل محفظه احتراق به داخل میل لنگ جلوگیری می کنند. این فرایند به عنوان دمنده شناخته می شود. پایین ترین یا سومین حلقه پیستون نیز حلقه روغن نامیده می شود. هدف آن اطمینان از توزیع مناسب روغن در امتداد دیواره های سیلندر و همچنین جلوگیری از نشت روغن به محفظه احتراق است.
دو حلقه بالایی پیستون از چدن یا آلیاژ آلومینیوم ساخته شده اند که مقاومت زیادی در برابر سایش دارند. حلقه روغن از آلومینیوم ساخته شده است.
5. سرسیلندر
سر سیلندر به منظور جلوگیری از اتلاف گازها، به قسمت بالای بلوک سیلندر متصل شده است و به عنوان یکی دیگر از قطعات موتوری شناخته می شود. شمع ها، سوپاپ ها و سایر قطعات روی آن تعبیه می شوند.
سرسیلندرها نیز بخشی از محفظه احتراق را تشکیل می دهندکه در قسمت زیرین به آن متصل شده اند. سوراخ ها و کانال ها برای پیچ و مهره و جریان خنک کننده ساخته شده اند. موتورهای خطی برای همه سیلندرها تنها دارای یک سر سیلندر هستند در حالیکه موتور های V شکل (موتور خورجینی) و نوع افقی دارای یک سر مجزا برای هر سیلندر هستند.
سرسیلندر ها از چدن یا آلیاژ آلومینیوم ساخته شده اند. آلومینیوم وزن کمی دارد و گرما را سریع تر از چدن منتقل می کند و از این رو انتخاب بهتری برای سرسیلندر است.
6. میل لنگ
میل لنگ که یکی دیگر از قطعات موتوری خودرو است، در نزدیکی پایین بلوک موتور قرار دارد. میل لنگ در زیر بلوک سیلندر در محفظه ای به نام میل لنگ قرار می گیرد. این بخشی است که انرژی را از حالت رفت و برگشت به چرخش تبدیل می کند.
در موتورهای چند سیلندر یک لنگ در هر سیلندر برای اتصال پیستون توسط شاتون در نظر گرفته شده است. میل لنگ ها دارای وزنه های متعادل هستند که یا به بدنه لنگ پیچ می شوند و یا یک قطعه لاینفک هستند و تعادل لنگ نامیده می شوند. قطعات تعادل میل لنگ برای مقابله با لرزش های پیچشی که توسط میل لنگ تجربه می شود، ارائه می شوند. (لرزش ها به دلیل عدم تعادل رفت و برگشتی پیستون در هنگام حرکت تند ناشی از فرآیند احتراق ایجاد می شوند)
میل لنگ ممکن است در قطعات یا به صورت یک قطعه ساخته شود. طراحی تک قطعه ترجیح داده می شود زیرا دارای مقاومت برتر، جریان بهتر و قابلیت تحمل تنش بالاتر است.
میل لنگ ها از فولاد به روش رول فورج یا از فولاد شکل پذیر از طریق ریخته گری ساخته می شوند. میل لنگ های یک تکه از فولادهای کربنی و به دنبال عملیات حرارتی ساخته شده اند. در ساخت میل لنگ همچنین از فولاد های میکرو آلیاژی وانادیوم نیز به طور مکرر استفاده می شود زیرا مقاومت زیادی بدون عملیات حرارتی به آن ها می بخشند و همچنین قیمت ارزان تری نیز دارند.
7. شاتون
شاتون اتصال پیستون به میل لنگ را فراهم می کند. حرکت خطی پیستون را به حرکت چرخشی میل لنگ تبدیل می کند.
یک انتهای شاتون از طریق یک پین به پیستون متصل می شود و انتهای کوچک نامیده می شود. انتهای دیگرکه انتهای بزرگ نامیده می شود نیز از طریق پیچ و مهره های نگهدارنده به میل لنگ متصل می شود. یاتاقان به صورت دو نیم پوسته است که در قسمت انتهایی میله میل لنگ در جای خود نگه داشته می شود. هر دو انتهای شاتون ثابت نیستند بلکه به صورت لولایی درآمده اند تا بتوانند از طریق یک زاویه، چرخش داشته باشند. بنابراین هر دو انتهای آن در حرکت مداوم و تحت فشار شدید ناشی از فشار پیستون است. شاتون ها یکی از حساس ترین قسمت های قطعات موتوری هستند که مستعد خراب شدن بوده و از این رو با دقت بالایی تولید می شوند.
شاتون ها به طور کلی از فولاد ساخته می شوند. اما این قسمت از قطعات موتوری برای داشتن وزن کم و توانایی جذب زیاد ضربه از آلیاژ آلومینیوم نیز ساخته می شوند.
8. واتر پمپ
واترپمپ که انرژی مورد نیاز خود را از طریق تسمه تایم از میل لنگ دریافت می کند، یکی دیگر از قطعات موتوری خودرو است. این قطعه جزئی از سیستم خنک کننده موتور خودرو است. به کمک این قسمت، آب و ضد یخ با جریان مداوم به تنظیم دمای موتور می پردازند. این قطعه مانع از جوش آوردن اتومبیل شده و دمای بالای موتور در حین حرکت را کاهش می دهد.
9. میل بادامک (میل سوپاپ)
میل بادامک نیز که یکی دیگر از قطعات موتوری خودرو است، سوپاپ ها را در زمان مناسب با بقیه قطعات باز و بسته می کند.
چرخش میل بادامک، از اهمیت حیاتی برخوردار است. نقش میل بادامک تنظیم زمان باز و بسته شدن دریچه ها و گرفتن حرکت چرخشی از میل لنگ و انتقال آن به یک حرکت بالا و پایین برای کنترل حرکت بالابرها و … است. باز و بسته شدن سوپاپ ها توسط میل بادامک اداره می شود که مستقیماً از طریق دنده یا به طور غیر مستقیم از طریق قرقره و تسمه تایم انجام می شود.
جایگاه میل بادامک در خودروهای مختلف، متفاوت است. ممکن است میل بادامک در یک خودرو داخل بلوک موتور یا در خودروی دیگر در داخل سر سیلندر قرار داشته باشد. میل بادامک در بسیاری از وسایل نقلیه مدرن در سرسیلندرها جایگذاری شده اند که به آن ها میل بادامک دو سر (DOHC) یا میل بادام تک سر (SOHC) گفته می شود و توسط دنباله ای از یاتاقان ها پشتیبانی می شوند.
آهن ریخته گری شده متداول ترین ماده ای است که برای ساخت میل بادامک استفاده می شود زیرا باعث مقاومت بیشتر در برابر سایش و سختی سطح می شود. از فولاد بیلت نیز برای ساخت میل بادامک با کیفیت بالا استفاده می شود.
10. سوپاپ ها
سوپاپ ها به دو دسته سوپاپ های ورودی و سوپاپ‌های خروجی تقسیم می‌شوند. سوپاپ ها که یکی دیگر از قطعات موتوری هستند، یک میله دایره ای نازک و بلند دارند که به ساقه سوپاپ معروف است و در انتهای آن یک دیسک مدور دایره ای قرار دارد که سر شیر نامیده می شود. سر شیر دارای یک قسمت مخروطی است که به میله متصل می شود و صندلی سوپاپ را تشکیل می دهد.
وظیفه سوپاپ ها در موتور خودرو، کنترل ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر و نیز خروج گازهای ایجاد شده توسط فرآیند احتراق است.
سوپاپ ها از آلیاژهای فولادی ساخته شده اند و ممکن است برای افزایش ظرفیت انتقال حرارت از سدیم پر شوند.
11. تسمه تایم / زنجیر
میل لنگ و میل بادامک برای اطمینان از زمان بندی دقیق جهت کارکرد صحیح موتور به کمک تسمه تایم هماهنگ می شوند. این کمربند از یک لاستیک سنگین ساخته شده است که دارای دندانه های محکمی است تا میله ها را از میل بادامک و میل لنگ بگیرد. این زنجیر، شبیه زنجیر دوچرخه است که در اطراف قرقره ها با دندان می پیچد. این قطعه از قطعات موتوری خودرو، زمان بندی حرکت سوپاپ ها را کنترل می کند.
12. پمپ روغن و مخزن
ظرف روغن که به مخزن روغن نیز معروف است، به قسمت پایین موتور متصل است. پمپ روغن برای روانکاری، خنک سازی و تمیز کردن روغن به کار می رود. این بخش از قطعات موتوری خودرو روغن را به قسمت های مختلف موتور پمپ می کند. پمپ روغن در موتور یک نوع پمپ دنده ای است که توسط میل لنگ حرکت می کند. روغن به قسمت های تراش خورده در اجزای مختلف تحت فشار می رود و این بخش ها را روغن کاری و خنک می کند.
روغن در محفظه روغن که به مخزن روغن معروف است ذخیره می شود. روغن توسط پمپ روغن از طریق صافی مشبک سیمی شکل که باقی مانده ها و گرد خاک را در خود نگه می دارد، از مخزن خارج می شود. سپس روغن قبل از توزیع در قطعات موتور از فیلتر روغن و کولر روغن عبور می کند. روغن پس از انجام کار خود، از طریق از پیستون ها، حلقه ها، سوپاپ ها، میل بادامک و در نهایت میل لنگ، به مخزن روغن برمی گردد.
13. پمپ سوخت
پمپ بنزین از یک سوپاپ پیستونی فنر دار در یک سیلندر تشکیل شده است. هنگامی که سوخت از فیلتر سوخت به پمپ بنزین وارد می شود، پیستون فنردار به آن فشار وارد می کند. فشار در نهایت به انژکتور منتقل می شود که دارای یک نازل در سیلندر است. بنابراین سوخت اتمیزه و مشتعل می شود.
B. اجزای الکتریکی
اجزای الکتریکی نیز قسمت های دیگری از قطعات موتوری خودرو هستند. اجزای الکتریکی موتور خودرو نیز شامل قسمت های زیر می باشند:
- دینام
- موتور استارتر
- شمع
- انژکتور سوخت الکترونیکی
- سیم پیچ جرقه زنی
خرید قطعات موتوری خودرو از یدک نما
یدک نما اولین بانک اطلاعاتی معرفی تامین کنندگان قطعات یدکی خودرو در کشور ایران است. ما با ایجاد پیوند بین تامین کنندگان قطعات خودرو از تولید کنندگان گرفته تا وارد کنندگان قطعات، توانسته ایم سهم به سزایی در تعادل قیمت ها در بازار خودرو و قطعات آن ایجاد کنیم.
بنابراین چنانچه قصد خرید هر کدام از قطعات موتوری یا قطعات برقی، قطعات بدنه و سایر لوازم جانبی خودرو را دارید، می توانید از طریق اپلیکیشن ما که برای هر دو سیستم عامل اندروید و ios طراحی شده اقدام کنید. همچنین می توانید از طریق پورتال یا سایر راه های تماس با ما در ارتباط باشید.